Published on Ocak 8th, 2025

Feminist sanatçı Şükran Moral: Mental Hospital’i sansürlemek istediler

Yaşananları “trajikomik bir sansür vakası” olarak değerlendiren Moral, mental hastalıkların günümüzde konuşulmasının da çok insani ve gerekli olduğunu belirtti.

Avrupa Demokrat Haber Merkezi

Sanatçı, İstanbul Modern’in “Yüzen Adalar” sergisinde sergilemek istedikleri işin sansürlemesini kabul etmediği için sergiye dahil edilmediğini açıkladı.

Sanatçı Şükran Moral, Instagram hesabından yayınladığı video aracılığıyla İstanbul Modern’in, müze koleksiyonunda bulunan 1997 tarihli “Mental Hospital” adlı video performans işinin sansürlemek istediğini açıkladı.

“Trajikomik bir sansür vakası”

Susma Platformu’nun da haberine göre, Moral, İstanbul Modern yetkililerinin “Yüzen Adalar” sergisine dahil etmek istediği “Mental Hospital” adlı işin bu şekliyle sergiye katılamayacağını, “mahremiyet” ve “hasta hakları”nı korumak amacıyla eserde yer alan hastaların yüzleri karartıldığı takdirde sergileyebileceklerini ilettiklerini söyledi.

Moral, 5. İstanbul Bienali’nde gerekli izinler alınarak sergilenen “Mental Hospital”e o dönemde yine Eczacıbaşı’na ait İstanbul Kültür Sanat Vakfı tarafından üretim desteği verildiğini belirterek videoda zaten hasta yüzlerinin flu olarak gösterildiğini vurguladı.

Yaşananları “trajikomik bir sansür vakası” olarak değerlendiren Moral, mental hastalıkların günümüzde konuşulmasının da çok insani ve gerekli olduğunu belirtti.

Sansürü kabul etmediği için işinin “Yüzen Adalar” sergisinden çıkarıldığını söyleyen Moral, İstanbul Modern’e “Madem işimi sergilemeyeceksiniz, arkasında durmayacaksınız o zaman bana geri verin” dediğini de belirtti. İstanbul Modern’in “duyar kastığını” söyleyen sanatçı, Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi’nde de bir müze olduğunu ve orada hastaların fotoğraflarının yanı sıra kimlik kartlarının bile sergilendiğini, “Mental Hospital”in ise 30 sene önce yapıldığının ve o zaman gerekli izinlerin alındığının altını çizdi.

Türkiye’nin öncü performans sanatçılarından Şükran Moral akıl hastanesinin yanı sıra hamam, genelev, mezbaha gibi sıra dışı mekanlarda gerçekleştirdiği performanslarıyla biliniyor.

Şükran Moral’in Avrupa Demokrat’a yaptığı açıklama da şöyle:

Bu Bakırköy Akıl Hastanesi kadınlar koğuşunda yaptığım performansı 1997 yılında İstanbul Bienali için yapmıştım. Bienalin sponsor olduğu hastaneden izini alan da İKSV yani Eczacıbaşı’nın. Yıllar sonra bu işi İstanbul Modern satın aldı 2024 yaptıkları sergiye dahil ettiler. Sonra beni aradılar, Bakırköy Akıl Hastanesi hekiminden email aldıklarını ve işi sergiden kaldırın çünkü hasta hakları var filan diye. İstanbul Modern bana dedi ki ‘bütün hastaların yüzünü karart yoksa videoyu sergiden çekeceğiz”. Ben de reddettim. ‘Zaten 30 sene önce izinlerin alındığını yani izinleri siz aldınız’ dedim. Ama biz İKSV’ye sorduk haberleri yok dediker. Bende o yıllarda İKSV’de çalışan kişiyi buldum ve onunla röportaj yaptım bu kişi evet validen ve baş hekimden izni aldık dedi yani elimde belge var. Hatta çoğu kez videoda hastaların yüzü flu.. Sonra hastanenin müzesini ve facebook sayfasını keşfettim ve orada zaten bir sürü hasta görüntüsü var. Buradaki sorun, bir müzenin kendi sponsor olduğu işi sergiden kaldırması ve sanatçıyı savunamaması.

Tabi ben sansürü kabul etmedim ve onları ifşa ettim.

97’den 2025 yılı başında da Türkiye’nin nasıl değiştiğini de bu olayla görüyoruz.

Bu oyunu yıllardır mağduru oynayarak yaptılar.

Maksat muhalif sanatçıların görünürlüğünü azaltmak.